به دنبال فاجعه اسف ناک منا در حج امسال که  هزاران مسلمان بی گناه  جان باخته اند ،مسولیت مسبب و یا مسببین احمالی این فاجعه  به طور حاص دولت سعودی قابل تامل و بررسی می باشد؟

اولین سوال و موضوعی که باید به آن پرداخت  قابلیت پیگیری این موضوع در محاکم داخلی کشورهای متبوع جان باختگان می باشد ؟

در این خصوص باید گفت با توجه به ماده 8 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در صورت وجود شرائط این ماده محاکم ایران صلاحیت رسیدگی به اتهامات متهمین احتمالی را دارد.

ایا محاکم بین المللی می توانند از حیث کیفری این موضوع را  تعقیب کنند؟در پاسخ باید گفت با توجه به اساسنامه دیوان که صلاحیت رسیدگی این موجع از دو جهت محدود است یکی اینکه اینمرجه فقط نسبت به افراد  کشورهای عضو صلایت دارد مگر انکه شورای امنیت ارجاع دهد و ثانیا جرم نیزباید از زمره جرایم در صلاحیت دیوان یعنی نسل کشی جرایم جنگی و یا جرایمعلیه بشیریت باشد که جز هیج کدام نمی تواند باشد .

در خصوص مسیولیت دولت سعودی باید گفت اولا از لحاظ کیفری در دنیا مرجعی جهت تعقیب کیفری دولت ها نمی باشد فقط مضوع جبران خسارت می باشد که طبق معاهده مسئولیت بین المللی مصوب 2001 میتوان مسئولیت داشته باشد .

تقدیم به روح استاد دکتر ناصر قربان نیا